Trapiche czyli specyficzne uformowanie kryształów
dr Włodzimierz Łapot Laboratorium Gemmologiczne Uniwersytet Śląski
Początkowo terminem tym określano prasę przeznaczoną do wyciskania soku z trzciny cukrowej. Elementami zgniatającymi były w niej trzy przeciwbieżne walce zakończone kołami zębatymi wprawiającymi je w ruch (fig. 1). Wygląd owych walców łatwo skojarzyć ze specyficznie uformowanymi słupkowymi kryształami szmaragdu, widzianymi poprzecznie względem wydłużenia (fig. 2).
Fig. 5. Typowy wygląd szafirów trapiche
Z tego skojarzenia wywodzi się drugie znaczenie terminu trapiche. Wpierw używano go dla nazwania specyficznie uformowanych kryształów szmaragdu, a potem także podobnie uformowanych kryształów rubinu, szafiru, turmalinu i kwarcu, ostatnio również analogicznych postaci andaluzytu (chiastolitu) i muskowitu. Poprzeczne przekroje kryształów trapiche mogą kojarzyć się też z wyglądem niektórych kwiatów, na przykład margerytki. Trapiche, mimo sugestywnego wyglądu, nie jest zbliźniaczeniem. Kryształy uformowane w ten sposób są w istocie kryształami szkieletowymi z bardzo wyraźnymi oznakami dwuetapowego wzrostu.
Najcenniejsza odmiana berylu
Beryl to minerał znany z wielu barwnych odmian. Szmaragd uznawany jest za najcenniejszą z nich. Swą atrakcyjnie zieloną barwę zawdzięcza nikłym domieszkom chromu i/lub wanadu, czasem także żelaza (patrz: PJ 1-2, 2010 r.). W pewnych sytuacjach geologicznozłożowych kryształy szmaragdu mogą przybierać postać trapiche (fig. 3). Pierwsze udokumentowane doniesienie o tak uformowanych kryształach szmaragdu zawarte zostało w sprawozdaniu z posiedzenia Francuskiego Towarzystwa Mineralogicznego z 12 lutego 1879 roku, na którym niejaki Bertrand prezentował czterdzieści okazów szmaragdu trapiche, pozyskanych w kopalni Muzo w Kolumbii. Również współcześnie prawie wszystkie szmaragdy trapiche pochodzą ze złóż kolumbijskich. Szczególnie obfitują w nie kopalnie Muzo, Coscuez i Peña Blanca. Największe okazy osiągają około 1,2-1,5 cm średnicy. Mniej atrakcyjne szmaragdy trapiche znane są jeszcze tylko z Zambii, Brazylii (Santa Teresina de Goias) i Madagaskaru. Na ich mniejszą atrakcyjność największy wpływ ma barwa, zwykle szarozielona do szarej.
Kolumbijski szmaragd
Klasycznie uformowany kolumbijski szmaragd trapiche składa się z jądra, czyli centralnie usytuowanego heksagonalnego słupa oraz z sześciu trapezoidalnych „ [...]
Udostępniono 30% tekstu, dostęp do pełnej treści artykułu tylko dla prenumeratorów.
|
Wszyscy prenumeratorzy dwumiesięcznika w ramach prenumeraty otrzymują login i hasło umożliwiające korzystanie z pełnych zasobów portalu (w tym archiwum).
Prenumerata POLSKIEGO JUBILERA to:
Prenumeratę możesz zamówić:
Jeśli jesteś prenumeratorem a nie znasz swoich danych dostępu do artykułów Polskiego Jubilera skontaktuj się z nami, bok@pws-promedia.pl
|
Włodzimierz Łapot
