Srebro Północy

Wystawa wzornictwa Uniwersytetu w Konstfack i Wileńskiej Akademii Sztuk Pięknych

“Srebrne Szkoły” to zapoczątkowany w 2001 roku w ramach Legnickiego Festiwalu Srebra cykl wystaw, prezentujących dorobek artystyczny szkół złotniczych, ich profesorów, absolwentów i studentów z Polski i z zagranicy. Wystawa prezentowana w Teatrze Współczesnym to konfrontacja szkół z północnej i wschodniej Europy, które łączy niezwykle wysoki poziom nauczania, a dzieli odmienne podejście do biżuterii

Uczelnię szwedzką charakteryzuje pęd ku nowoczesności, poszukiwanie nowych kierunków, wzorów, rozwiązań, koncepcji. W programie nauczania szczególnie duży nacisk kładzie się na szerokie zrozumienie dla gwałtownie zmieniającej się kultury, zdolność krytycznego myślenia, wykraczającego poza granice danej dyscypliny sztuki. Studenci mają za zadanie postrzegać biżuterię jako dziedzinę sztuki, rozwijać własne umiejętności refleksji, analizy oraz znajomość filozofii. Prace studentów Konstfack to przede wszystkim komunikaty. Przekazy zawarte w pracach odczytujemy za pomocą analizy formy, treści, tworzyw, z których zostały wykonane. Większość z prezentowanych prac, ze względu na użycie tworzyw tradycyjnie uważanych za pozajubilerskie, jak poliuretan, silikon, papier, łuski rybie, wosk, gips, wełna czy asfalt, na pierwszy rzut oka sprawia wrażenie obiektów pozbawionych waloru użytkowego. Nic bardziej mylnego.

Prace te nie tylko “nadają się do noszenia”, ale są bardzo wygodne. Warto tu wymienić silikonowy naszyjnik Anny Taschy Larsson, który prywatnie nazywam “Biżuterią dla Obcego”, świetnie układający się na szyi i tak pomyślany, że nie potrzebuje zabezpieczenia w postaci zapięcia, by go nosić bezpiecznie, czy broszę Christiana Lysholta, mocowaną do ubrania za pomocą drewnianego “korka” wypychanego z wewnętrznej strony ubrania przez srebrny otwór broszy, znajdującej się po zewnętrznej stronie ubrania. Nazywam tę pracę “Kameleonem”, ponieważ tkanina, do której przymocowana zostaje brosza staje się jej elementem – centralnym punktem, tak więc brosza zmienia swój wygląd w zależności od ubrania. Dla kontrastu uczelnię litewską cechuje duży szacunek dla tradycji, klasycznych rozwiązań oraz precyzji, tak wzorniczej, jak i technicznej.

Przebieg studiów złotniczych celuje w kształceniu wysoko wykwalifikowanych i wszechstronnych specjalistów, którzy mają nie tylko zdolności złotnicze, ale także artystyczne wykształcenie i rozległą wiedzę w dziedzinie humanistyki. Studenci uczą się i poznają techniki projektowania, technologii obróbki metalu i praktycznej pracy. Często zachowują w swych pracach bardzo specyficzny styl miasta Teliai, z charakterystyczną stylizacją form, która odzwierciedla tradycję utrwaloną przez długi okres działania szkoły. Prace studentów wileńskich wykonane są w przeważającej mierze z tradycyjnych tworzyw jubilerskich: srebra, złota, bursztynu, cyrkonii, miedzi i kości słoniowej. Ich klasycznie piękne formy przyciągają wzrok, a precyzyjność i często, jak w przypadku broszy i pierścienia Kristiny Buineviciute, niezwykła pracochłonność wzbudzają niekłamany podziw.

Monika Szpatowicz
Kurator wystawy

Hanna Hedman

Christian Lysholt

Frida Åberg

Anna Tascha Larson

Andrea Drakenberg

Malin Henningson

Konstfack University College of Arts, Craft and Design (Akademii Sztuk Pięknych i Wzornictwa przy Uniwersytecie Konstfack)

Uniwersytet w Konstfack ma długą i piękną tradycję. Jego początki sięgają 1844 roku, kiedy to Nils Mžnsson Mandelgren, artysta i etnolog, założył Niedzielną Szkołę dla Artystów. W 1859 szkoła uzyskała status szkoły państwowej i przemianowana została na Szkołę Rękodzieła.

W 1879 nazwę szkoły zmieniono na Szkołę Techniczną i wydzielono w niej 4 departamenty. W 1945 na uczelni utworzono departamenty tkaniny, sztuki dekoracyjnej, rzeźby, ceramiki, mebli, projektowania wnętrz, projektowania metalu i departament druku. W 1978 szkoła uzyskała status uczelni wyższej, a w 1993 r. jej nazwę zmieniono na Uniwersytet Konstfack.

W 2004 r. siedzibę szkoły przeniesiono do starej fabryki telefonów Ericssons, która została całkowicie odnowiona w bardzo nowoczesnym stylu na 20 300 metrach kwadratowych Dziś Uniwersytet w Konstfack jest największą w Szwecji instytucją kształcącą w zakresie sztuki, rękodzieła, wzornictwa i historii sztuki. Każdego roku ponad 900 studentów zapisuje się na studia licencjackie, magisterskie i niezależne kursy.

Program studiów magisterskich oferuje kształcenie w 8 dyscyplinach: historia sztuki, projektowanie graficzne, projektowanie przemysłowe, projektowanie wnętrz i mebli, projektowanie szkła i ceramiki, sztuki piękne, projektowanie metali oraz tkanina.

Ponelis Arvydas 3 – Arvydas Ponelis

Wileńska Akademia Sztuk Pięknych

Szkoła powstała w 1931 roku, a naukę obróbki metalu wraz z przedmiotami towarzyszącymi rozpoczęto w roku 1939. W roku 1989 artystyczną szkołę techniczną przekształcono w Wyższą Szkołę Sztuk Stosowanych. Nowe tendencje artystyczne oraz kierunki życia i edukacji, jak również rozprzestrzeniające się regionalizmy postawiły pytanie o zmianę profilu uczelni. Po rozpatrzeniu “regionalnych” roszczeń i perspektyw rozwoju, stało się jasne, że konieczne jest utworzenie wyższej szkoły o profilu artystycznym.

1 sierpnia 1989 r. Wyższa Szkoła Sztuk Stosowanych została połączona z Wileńską Akademią Sztuk Pięknych. Instytut Metaloplastyki Wydziau Artystycznego Wileskiej Akademii Sztuk Pięknych w Teliai jest jedynym miejscem na Litwie, gdzie wykładają wykwalifikowani specjaliści w zakresie artystycznej obróbki metalu i gdzie studenci mogą osiągnąć stopień licencjata.

Obecnie Instytut Metaloplastyki przygotowuje do projektowania biżuterii oraz form złotniczych, zapoznaje ze składem materiałów, rozmaitymi procesami kształtowania i technikami złotniczymi.

Kasbaras Donata – Donata Kasbaras